CÁC CHẤN THƯƠNG KHỚP VAI

Chấn thương vùng vai là loại tổn thương khá thường gặp. Có nhiều loại chấn thương vùng vai như:

• Gãy xương: thường gặp nhất là gãy xương đòn, đầu trên xương cánh tay và xương bả vai. Gãy xương đòn có biểu hiện sưng vùng giữa xương đòn, có tiếng lạo xạo xương hoặc có sự trồi lên của đầu xương ở dưới da, hạn chế biên độ vận động khớp. Người bị gãy đầu trên xương cánh tay có triệu chứng sưng, đau chói và hạn chế vận động vùng vai. Bệnh nhân bị gãy xương bả vai thường bị đau, sưng nề và bầm tím nặng vùng bả vai.
• Trật khớp: là tình trạng 2 mặt khớp không trượt được với nhau. Chấn thương khớp vai do trật khớp thường liên quan tới 1 trong 3 khớp: trật khớp cùng đòn, trật khớp ức đòn và trật khớp ổ chảo cánh tay. Người bị trật khớp cùng đòn có biểu hiện đau bên ngoài vai, có khối nhô lên hay lạo xạo phần bên ngoài vai. Bệnh nhân trật khớp vai có triệu chứng không thể vận động vai, bàn tay xoay ngoài, cánh tay bất lực, không nhấc lên được.
• Tổn thương phần mềm: rách dây chằng, gân, cơ, bao khớp, rách chóp xoay, rách sụn viền.

Hầu hết các trường hợp chấn thương vùng vai đều được chẩn đoán bằng X-quang và thăm khám. Đôi khi, một số xét nghiệm hình ảnh khác như chụp CT, MRI,... cũng được sử dụng.

Các phương pháp điều trị chấn thương vùng vai:

• Gãy xương đòn: phần lớn các trường hợp không cần phẫu thuật. Phương pháp phẫu thuật cố định xương bằng nẹp vít hoặc đóng đinh nội tủy thường chỉ được áp dụng khi gãy di lệch nhiều, xương chồi dưới da thủng hoặc dạ đâm thủng da.
• Gãy đầu trên xương cánh tay: phần lớn các trường hợp không cần phẫu thuật. Chỉ khi xương bị di lệch nhiều thì mới được chỉ định phẫu thuật nắn chỉnh và cố định xương bằng nẹp vít, đinh hoặc thay khớp tùy từng loại gãy.
• Gãy xương bả vai: thường được điều trị bằng cách nẹp, đeo đai vải bất động khớp vai, chườm lạnh, giảm đau,... Khoảng 10 - 20% trường hợp gãy xương bả vai như gãy xương phạm mặt khớp, gãy xương kèm gãy xương đòn,... cần được phẫu thuật.
• Trật khớp cùng đòn: việc điều trị phụ thuộc vào mức độ tổn thương, hướng trật và nhu cầu sinh hoạt của bệnh nhân. Phần lớn các trường hợp trật khớp cùng đòn được điều trị bảo tồn. Những trường hợp trật khớp lên trên, xuống dưới hoặc ra sau sẽ được chỉ định phẫu thuật.
• Trật khớp vai: điều trị ban đầu là nắn khớp vai bị trật về vị trí ban đầu (bệnh nhân thường được cho dùng thuốc giảm đau và an thần nhẹ bằng cách tiêm truyền tĩnh mạch), kiểm tra kết quả bằng X-quang và được cố định bằng nẹp hoặc đai ôm vai đặc biệt.